Katar’dan Avrupa’ya Rest: Gaz akışını durdururuz
Katar Enerji Bakanı Saad al-Kaabi, Avrupa Birliği'nin insan hakları ihlalleri ve çevresel zararlarla mücadele için şirketlere yönelik yaptırımları sıkı bir şekilde uygulaması durumunda, Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikini durdurabileceğini açıkladı. Bu durum, özellikle Rusya’ya olan enerji bağımlılığını azaltmış olan Avrupa için kritik bir tehdit oluşturuyor.
AB, Mayıs 2023’te kabul edilen bir yasayla, şirketlerin insan hakları ve çevresel zararları önlemek için “gerekli özeni” göstermesini zorunlu hale getirdi. 2027’den itibaren yürürlüğe girecek olan yasa, şirketlerin kendi faaliyetleri ve tedarik zincirleri üzerindeki olumsuz etkileri azaltmasını şart koşuyor. Yasaya uymayan şirketler, yıllık küresel gelirlerinin %5’ine kadar para cezasına çarptırılabilecek. Bu yaptırımlar, AB dışındaki büyük şirketleri de kapsıyor ve Katar’ın devlet şirketi olan QatarEnergy gibi devleri doğrudan etkiliyor.
Al-Kaabi, “Eğer Avrupa’da iş yapmak, yıllık gelirimizin %5’ini kaybetmek anlamına geliyorsa, o zaman Avrupa’ya gaz tedarik etmeyiz. QatarEnergy’nin gelirinin %5’i, Katar devletinin bütçesinin %5’i demektir,” ifadeleriyle bu yaptırımlara karşı net bir tavır sergiledi.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Avrupa, enerji politikasında büyük bir değişikliğe giderek Rus gazına bağımlılığını önemli ölçüde azalttı. Bu süreçte Katar, Avrupa’nın sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihtiyacında ana tedarikçilerden biri haline geldi.
Özellikle Belçika, Katar gazının Avrupa’ya girişinde önemli bir transit rol üstleniyor. Zeebrugge terminaline gelen LNG’nin yaklaşık üçte biri Katar’dan geliyor. Ancak Katar’ın Avrupa’ya gaz tedarikini durdurma tehdidi, Belçika gibi transit ülkeler için de ekonomik ve enerji güvenliği açısından ciddi riskler doğurabilir.
AB’nin, Katar gibi büyük enerji tedarikçilerine yaptırımlar uygularken enerji arz güvenliğini nasıl sağlayacağı, önümüzdeki yılların en önemli tartışma konularından biri olacak. Katar’ın tehdidi, insan hakları ve çevre standartlarına uyum konusundaki kararlılığı sınayacak gibi görünüyor. Avrupa, enerji bağımlılığını Rusya’dan Katar’a kaydırmanın uzun vadeli sonuçlarını da hesaba katmak zorunda.
Bu gelişme, AB’nin enerji politikası ile insan hakları ve çevre standartları arasındaki hassas dengeyi kurmasının ne kadar zor olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
