Gayrimenkul yöneticileri, bu durumu ülkedeki büyük kiralık konut sıkıntısına bağlıyor. Ayrıca, değişen mevzuat nedeniyle birçok kiralık konutun satışa çıkarılması (uitponden), bu konutların kiracılar için artık erişilebilir olmamasıyla sonuçlanıyor.
Hollanda Emlakçılar Birliği (NVM) verilerine göre, 2024 yılının üçüncü çeyreğinde yalnızca 6 bin civarında boş kiralık ev kiralandı. Bu, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %19’luk bir düşüş anlamına geliyor. Buna karşılık, kira fiyatları yıllık bazda ortalama %7 oranında artış gösterdi.
VGM NL gayrimenkul yöneticileri derneği yöneticisi Ronald de Nas, “Kiralık konutlardaki sıkıntı dramatik boyutlara ulaştı. Artık kiralama yapabilecek kişi sayısı giderek azalıyor” dedi. NVM Wonen birimi başkanı Lana Gerssen ise üç yıldır yeni kiralamalarda sürekli bir düşüş yaşandığını belirterek, durumun sonunun henüz görünmediğini ifade etti. Gerssen, bu durumu “satış tsunamisi” olarak nitelendirdi ve Konut Bakanı Mona Keijzer’i acil müdahale etmeye çağırdı.
Uygun Fiyatlı Kiralar Yasası Eleştiriliyor
Konut Bakanı Mona Keijzer’in selefi Hugo de Jonge, kiralık konut piyasasındaki sıkıntıları gidermek amacıyla 1 Temmuz 2024 tarihinde Uygun Fiyatlı Kiralar Yasası’nı yürürlüğe sokmuştu. Ancak bu yasa, şimdiden eleştirilerin odağı haline geldi. Gayrimenkul yatırımcıları, orta segmentteki konutlar için belirlenen maksimum kira fiyatlarının bu konutları kiralamayı daha az cazip hale getirdiğini belirtiyor. Bu nedenle birçok kiralık konut satışa çıkarıldı.
Sigorta şirketi ASR’nin üst düzey yöneticisi Jos Baeten, Ağustos ayında yaptığı açıklamada, Uygun Fiyatlı Kiralar Yasası’nın yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulayarak, ASR’nin konut portföyünü genişletme planlarını askıya aldığını duyurdu. Baeten, Hollanda’da büyük bir konut açığı bulunmasına rağmen bu şartlar altında yatırım yapmanın cazip olmadığını söyledi.
Bölgesel Farklılıklar Gözlemleniyor
NVM verileri, kiralık konut piyasasındaki hareketliliğin bölgesel farklılıklar gösterdiğini ortaya koydu. Özellikle Amsterdam’da kira fiyatlarında hafif bir düşüş gözlemlendi. VGM NL’den De Nas, bu durumu özel kiralık konutların piyasadan çekilmesine bağlarken, kiralık konut arzının azalmaya devam ettiğini ve sorunun büyüdüğünü ifade etti.
Kiralık konut sıkıntısının boyutları giderek büyürken, piyasadaki bu daralmanın nasıl çözüleceği ise belirsizliğini koruyor.