Uzmanlar, sıcaklık artışlarına karşı direncin arttığını belirtse de, hükümetlerin daha fazla küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için acil adımlar atması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.
Avrupa, 2023 yılında aşırı sıcaklar nedeniyle yaşanan ölümlerle sarsıldı. Barselona’daki Küresel Sağlık Enstitüsü’nün (ISG) verilerine göre, kıtada 47,690 kişi aşırı sıcaklar nedeniyle hayatını kaybetti. Güney Avrupa, sıcaklık kaynaklı ölümler açısından en çok etkilenen bölge oldu. Yunanistan, Bulgaristan, İtalya, İspanya ve Kıbrıs’ta, kişi başına düşen ölüm oranları rekor seviyelere ulaştı. İtalya, 12,743 ölümle en yüksek sayıyı kaydederken, Belçika’da 324 kişi aşırı sıcaklardan dolayı yaşamını yitirdi.
Kadınlar, sıcaklık kaynaklı ölümlerden erkeklere oranla %55 daha fazla etkilendi. Özellikle 80 yaş üstü bireylerde ölüm oranı, 65-79 yaş grubuna kıyasla %768 daha yüksek oldu. ISG’nin raporuna göre, toplumun aşırı sıcaklara karşı direnci artmamış olsaydı, ölüm oranları %80 daha yüksek olacaktı.
ISG araştırmacısı Elisa Gallo, “Sonuçlarımız, bu yüzyılda yüksek sıcaklıklara karşı toplumsal uyum süreçlerinin gerçekleştiğini ve bu sayede özellikle yaşlılar arasında son yıllardaki yaz aylarının aşırı sıcaklara bağlı kırılganlık ve ölüm yükünün büyük ölçüde azaldığını gösteriyor,” dedi. Gallo, bu ilerlemenin sosyo-ekonomik koşulların iyileşmesi, bireysel davranış değişiklikleri ve halk sağlığı önlemleri sayesinde sağlandığını vurguladı.
Direnç Sınırlı
Ancak Avrupa Araştırma Konseyi’nden (ERC) Joan Ballester Claramunt, insan direncinin sınırlı olduğuna dikkat çekerek, “Uyum önlemleri, sıcaklık projeksiyonlarındaki kritik eşikleri ve dönüm noktalarını önlemek için hükümetler ve genel nüfus tarafından yapılan azaltma çabalarıyla birleştirilmelidir,” uyarısında bulundu.
Çocuklar Tehdit Altında
Aynı gün yayınlanan UNICEF raporu ise, aşırı sıcakların dünyadaki beş çocuktan birini olumsuz etkilediğini ortaya koydu. Yaklaşık 465 milyon çocuk, sıcak hava dalgası olasılığının son altmış yılda iki katına çıktığı bölgelerde yaşıyor. UNICEF, bu durumu iklim değişikliğinin hızına ve ölçeğine dair ciddi bir uyarı olarak nitelendiriyor.
UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell, “En sıcak yaz günleri artık normal gibi görünüyor. Aşırı sıcaklar artıyor, çocukların sağlığını, refahını ve günlük rutinlerini bozuyor,” dedi. Rapora göre, aşırı sıcaklar hamile kadınlar için ciddi sağlık riskleri oluştururken, çocuklar arasında yetersiz beslenme ve sıtma, dang humması gibi bulaşıcı hastalıkların yayılma riski de artıyor.
UNICEF, dünya liderlerine karbon emisyonlarını azaltmaları, çocukları daha iyi sosyal hizmetlerle korumaları ve onları kalkınma ve eğitim fırsatlarıyla güçlendirmeleri çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de, aşırı sıcağın “görünmez bir katil” olduğunu belirterek, somut önlemler alınması gerektiğini vurguladı.
