Her yıl 1 Temmuz’da konut kooperatifleri kira artışı yapar. Aedes, 161 kooperatifin zamlarını inceledi ve ortalama yüzde 5,1 artış tespit etti. Bu oran, yasal maksimum artış olan yüzde 5,3’ten biraz daha düşük. Şu anda aylık 600 euro kira ödeyen bir kiracı, yakında ayda yaklaşık 30 euro daha fazla ödeyecek; bu da yılda 360 euroya denk geliyor. Düşük gelirli haneler ise daha yüksek kira yardımı alabilecek.
Aedes’e göre bu zamlar gerekli çünkü kooperatifler büyük harcamalarla karşı karşıya. Birçok evi sürdürülebilir hale getirmek ve yeni evler inşa etmek zorundalar. Personel maliyetlerinin artması gibi nedenlerle bu masraflar da yükseliyor. Aedes Başkanı Martin van Rijn, “Bir evi sürdürülebilir hale getirdikten sonra kiraları artırmıyoruz ve yeni inşaatlarda da genellikle zarar ediyoruz çünkü kira fiyatlarını sınırlı tutmamız gerekiyor,” dedi.
Konut kooperatifleri birliği, yüzde 5,1’lik artışın ortalama yüzde 5,8’lik maaş artışından daha düşük olduğunu ve kiraların geçen yıl ortalama sadece yüzde 0,1 arttığını belirtti. Bu durum, yüz binlerce kişinin kiralarının o dönemde düşürülmüş olmasından kaynaklanıyor.
Kiracılar Yüksek Kiralardan Dolayı Kızgın
Kiracı haklarını savunan Woonbond, yüksek kira artışlarına tepki gösteriyor. Organizasyon, yüzde 5’lik artışı büyük bir artış olarak değerlendiriyor ve bunun hakkında çok az görüşme yapıldığını belirtiyor. Woonbond sözcüsü, “Konut kooperatiflerinin büyük görevlerle karşı karşıya olduğu söylenebilir. Ancak bunlar, sadece kiracıların omzuna yüklenmemesi gereken kamusal görevlerdir,” dedi. Ayrıca, bazı kiracılar büyük maaş artışları almadı, örneğin toplu iş sözleşmesi kapsamında olmadıkları için.
Bununla birlikte, herkesin büyük bir kira artışıyla karşılaşmayacağını belirtmek gerekiyor. Kötü yalıtılmış bir evde yaşayanlar için zamlar sınırlı kalacak. Kooperatiflerin yarısı, enerji etiketi E, F veya G olan evlerde yaşayanlar için kiraları artırmıyor. Bu grubun dörtte biri için ise kira sadece sınırlı ölçüde artacak.
Kooperatifler İnşaat Hedeflerine Ulaşma Konusunda Emin Değil
Konut kooperatiflerinin büyük görevlerle karşı karşıya olduğu biliniyor. 2028 yılına kadar yılda yaklaşık 30.000 ev inşa etme hedefleri bulunuyor. Van Rijn, bu hedefin “kağıt üzerinde” mümkün göründüğünü, ancak pratikte başarılacağından emin olmadığını belirtti. İnşaat yapılacak yerlerin az olması ve izin prosedürlerinin uzun sürmesi gibi zorluklarla karşı karşıya olduklarını söyledi. Van Rijn, “İçim rahat değil,” diye ekledi.
Bu bilgiler, konut kooperatifleri birliği Aedes’in yaptığı bir envantere dayanıyor.
