Bilim insanları Güneş’in sıcak korona tabakasının gizemini aydınlatmaya yaklaştı
Uluslararası ekip, Güneş'in dış atmosferinde bir milyon derecenin üzerindeki sıcaklığı açıklayan manyetik dalgaları ilk kez doğrudan gözlemledi.
Bilim insanlarından oluşan uluslararası bir araştırma ekibi, Güneş’in dış atmosferi olan korona tabakasının Güneş yüzeyinden çok daha sıcak olmasının gizemine ışık tutacak önemli bir bulguya imza attı. Ekip, Güneş’in 5 bin 500 derecelik yüzeyinden çok daha sıcak olan ve bir milyon santigrat derecenin üzerine çıkan korona tabakasındaki manyetik dalgaları doğrudan gözlemledi.
1940’lı yıllarda İsveçli fizikçi Hannes Alfvén tarafından tanımlanan ve kendisine 1970 Nobel Fizik Ödülü’nü kazandıran burulma Alfvén dalgalarının, korona tabakasının ısınmasında kilit bir rol oynadığı uzun süredir bilim dünyasında tartışılıyordu. Ancak bugüne kadar bu dalgalar gözlemlenememişti. Şimdi ise, spektroskopi yöntemiyle Güneş ışığının ayrıştırılması ve koronal döngülerdeki dalga hareketlerinin analiz edilmesiyle yeni bir adım atıldı.
KU Leuven Plazma Astrofiziği araştırma grubundan Prof. Tom Van Doorsselaere, elde edilen bulguların Güneş’in dış katmanlarının neden bir milyon dereceyi aştığını açıklamada önemli olduğunu belirtti. Van Doorsselaere, “Bu gözlemler, hem bir yanal hareketi hem de eş zamanlı bir burulma hareketini tespit etmemizde etkili oldu. Koronada sürekli olarak mevcut görünen bu dalgalar, Güneş’in en dış katmanını ısıtacak kadar enerji taşıyor olabilir” dedi. Fakat araştırmacılar dalgaların tam olarak ne kadar enerji taşıdığı konusunda kesin sonuca ulaşabilmek için daha fazla çalışmanın gerekliliğine dikkat çekiyor.
Elde edilen bulgular yalnızca temel bilimin ilerlemesi bakımından değil, aynı zamanda Dünya’daki uydular ve iletişim sistemleri için hayati öneme sahip olan uzay hava durumu tahminlerinin geliştirilmesinde de kritik rol oynayabilir. Prof. Van Doorsselaere, “Güneş koronasını modellemek oldukça zor. Bu yeni gözlemler, güneş fırtınalarının zamanlamasını ve potansiyel zararlarını öngörmemizi kolaylaştıracak” ifadelerini kullandı.
Çalışma, Hawaii’deki 4 metre çapındaki Daniel K. Inouye Güneş Teleskobu (DKIST) kullanılarak gerçekleştirildi. Araştırma Nature Astronomy dergisinde yayımlandı ve KU Leuven’in yanı sıra Northumbria Üniversitesi, Pekin Üniversitesi, Londra Queen Mary Üniversitesi, Çin Bilimler Akademisi ile ABD Ulusal Güneş Gözlemevi’nden bilim insanları yer aldı.
