Belçika Federal Gıda Zinciri Güvenliği Ajansı (FAVV), Çiloğlu markasına ait Çekme Helva isimli üründe yasal sınırı aşan 3-MCPD ve esterlere rastlandığını açıkladı. FAVV, hızlı uyarı sistemi RASFF üzerinden gelen bildirimle, ürünün derhal marketlerden çekilmesine ve tüketicilerden iade edilmesine karar verdi.
Sorunlu ürünün lot numarası L008718, son tüketim tarihi ise on dört ekim iki bin yirmi beş olarak duyuruldu. Toplam ağırlığı yüz yirmi gram olan paketler çeşitli mağazalarda satılmıştı. Yetkililer, ürünü kesinlikle tüketmemeleri için halka çağrıda bulundu ve iade noktalarını duyurdu. Ürünün farklı AB ülkelerinde de satışa sunulmuş olabileceği belirtildi.
Vatandaşlar, detaylı bilgi için FAVV çağrı merkezi veya mail adresine başvurabileceklerini belirten açıklamalar aldı. Uzmanlar, 3-MCPD gibi maddelerin fazla alımının sağlık riskleri oluşturabileceğine dikkat çekti. FAVV, benzer ihlallerin önlenmesi için rutin kontrollerin artırılacağını vurguladı.
3-MCPD (3-Monokloropropan-1,2-diol), gıda işleme sırasında özellikle yüksek ısı ve klor içeren ortamlarda oluşan kimyasal bir bileşiktir. Kloropropanoller grubuna ait olan bu madde, ilk kez 1970’lerde soya sosu üretiminde tespit edilmiş ve o tarihten beri gıda güvenliği açısından önemle takip edilmektedir.
En çok rafine bitkisel yağlarda, hidrolize bitkisel proteinlerde (HVP) ve soya sosunda rastlanmaktadır. Yağların rafinasyonu sırasında kullanılan yüksek sıcaklık işlemleri, 3-MCPD ve türevlerinin oluşumuna zemin hazırlar.
Sağlık açısından bakıldığında, 3-MCPD’nin uzun süreli ve yüksek miktarda tüketimi ciddi riskler taşır. Deneysel çalışmalarda böbrek ve testis hasarına yol açtığı, ayrıca tümör oluşumunu tetikleyebildiği görülmüştür. Bu nedenle Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), 3-MCPD’yi “muhtemelen insan için kanserojen (Grup 2B)” olarak sınıflandırmıştır.
Dünya genelinde gıda güvenliği otoriteleri, 3-MCPD için maksimum kalıntı limitleri belirlemiştir. Avrupa Birliği, rafine yağlarda 3-MCPD’nin belirli sınırların üzerinde bulunmasını yasaklamış ve üreticileri daha güvenli üretim teknikleri geliştirmeye teşvik etmiştir.
