Bu yıl Belçika’da patates rekoltesi olağanüstü seviyelere ulaştı. Pazarda satılan patates miktarı artarken, marketlerdeki fiyatların düşmemesi vatandaşların tepkisini çekiyor. Pazarda sanayi tipi patatesin ton fiyatı 15 avroya kadar gerilerken, bütün olarak satılan taze patatesler ise 75 avrodan alıcı buldu.
Tüketici tarafında ise bu düşüş yansımadı. Marketlerde 2 kilogram patatesin fiyatı çoğu yerde 3,99 avro civarında seyrediyor. Bu tabloya ilişkin konuşan çiftçi Charles de Wulf, düşük fiyatların yalnızca üretimin küçük bir kısmını etkilediğine dikkat çekerek, patateslerin yaklaşık yüzde 80’inin üretici ile tedarikçi arasında yapılan sabit fiyatlı kontratlarla satıldığını belirtti. Bu kontratlar sayesinde çiftçiler her koşulda ton başına yaklaşık 350 avro kazanıyor ve market fiyatlarında ciddi bir değişim yaşanmıyor.
Sektörde dört temel aktörün bulunduğunu belirten uzmanlar, bir torba patatesin satışından elde edilen gelirin yaklaşık yüzde 20’sinin çiftçiye, yüzde 10’unun vergiye, kalan yüzde 70’in ise dağıtıcı ve patatesi hazırlayan firmalara gittiğini söylüyor. Özellikle patatesin alınıp, seçilmesi, yıkanması, paketlenmesi ve dağıtılması önemli maliyet kalemleri olarak öne çıkıyor. Bu zincir nedeniyle ürün bolluğu reyonlara ucuzluk olarak yansımıyor.
Bazı çiftçiler ise bu tablodan memnun olmayıp aracıları azaltarak doğrudan veya yerel satış ağları üzerinden tüketiciye ulaşmaya çalışıyor. Ancak bu yöntemler genellikle sınırlı miktarlarda mümkün olabiliyor.
Uzmanlar, söz konusu kontrat modeli ve lojistik maliyetlerin kısa vadede market fiyatlarına ciddi indirim yansımayacağını gösterdiğini ifade ediyor.
