Uzmanlar şaşkın, dünyada tüm zamanların en sıcak ocak ayı kaydedildi, nedeni belirsiz
Ocak ayında dünya genelindeki ortalama sıcaklık 13,23 derece olarak ölçüldü ve bu, şimdiye kadar kaydedilen en sıcak ocak ayı oldu. Art arda kırılan sıcaklık rekorları artık pek şaşırtıcı olmasa da, bu son rekor uzmanlar arasında yeni soru işaretleri yarattı.
BBC’nin görüştüğü iklim uzmanları, El Niño etkisinin azalmasıyla birlikte ocak ayının geçen yıldan daha serin olmasını bekliyordu. El Niño sırasında Pasifik Okyanusu’ndaki su sıcaklıkları artar ve bu da atmosferde ek ısınmaya yol açar. Ancak bu yıl El Niño etkisi büyük ölçüde yatışmış durumda olmasına rağmen sıcaklıklar beklenenden çok daha yüksek çıktı.
NASA’nın Goddard Uzay Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Gavin Schmidt, “Isı rekorlarının kırılmasının temel nedeni, atmosferdeki sera gazı miktarının artması,” ifadelerini kullandı. Ancak Schmidt, sıcaklık artışının bu denli hızlı olmasını açıklayacak net bir sebep bulamadıklarını belirtti: “Başka faktörler de etkili oluyor olabilir. Bu faktörleri anlamaya çalışıyoruz.”
Avrupa Birliği’ne bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi’nin verilerine göre, geçtiğimiz ayın sıcaklıkları sanayi öncesi döneme kıyasla 1,75 derece daha yüksekti. Paris İklim Anlaşması’nda belirtilen 1,5 derece sınırı, son 19 ayın 18’inde aşılmış durumda. Bu gelişme, küresel ısınmanın kontrol altına alınması hedeflerini tehdit ediyor.
İngiliz Met Office’ten meteorolog Adam Scaife da sıcaklıkların beklenenden yüksek çıkmasına dikkat çekti. “Eğer bana bu ocak ayının nasıl geçeceğini sorsaydınız, geçen yıla göre daha serin olacağını söylerdim. Ama öyle olmadı. Ve nedenini gerçekten bilmiyoruz,” dedi.
Copernicus direktörü Samantha Burgess ise okyanus sıcaklıklarının değişen davranışlarına işaret etti. “Okyanusların ısınma şekli değişiyor. Okyanus sıcaklıklarını dikkatle izliyoruz çünkü bu, küresel sıcaklık üzerinde doğrudan bir etkiye sahip,” dedi.
Bazı uzmanlar, atmosferdeki aerosollerin azalmasının da etkili olabileceğini söylüyor. BBC’ye konuşan araştırmacılar, sülfür salınımındaki düşüşün özellikle deniz taşımacılığı ve sanayinin daha temiz hale gelmesiyle ilişkili olduğunu belirtti. Bu durum, hava kalitesi için olumlu bir gelişme olsa da, daha az aerosol daha az bulut oluşumu anlamına geliyor. Bulutların azalması ise güneş ışığının daha fazla yeryüzüne ulaşmasına ve okyanusların ısınmasına yol açıyor.
Araştırmacı Leon Simons, daha önce RTL Nieuws’a yaptığı açıklamada, “Daha az aerosoller, daha az yansıtıcı bulut anlamına gelir ve bu da okyanusların ısınmasına katkı sağlar,” demişti.
Uzmanlar, bu faktörlerin sıcak ocak ayının tek açıklaması olmadığını vurguluyor. 2025’in geçen yıla kıyasla daha serin geçebileceği düşünülse de, bu ocak ayındaki aşırı sıcaklıklar bu beklentileri büyük ölçüde belirsiz hale getirdi.
Küresel sıcaklık artışının bu hızla devam etmesi, iklim değişikliğiyle mücadeleye dair kaygıları daha da artırıyor. Bilim insanları, sıcaklık artışlarının arkasındaki bilinmeyen faktörleri çözmek için çalışmalarını sürdürüyor.
