Bulgaristan, yaz sıcaklarından Avrupa’da en çok etkilenen ülkelerin başında yer alıyor
Yakın zamanda yayımlanan Grantham Institute raporuna göre, Bulgaristan’da yaz aylarında 552 kişi aşırı sıcaklar nedeniyle hayatını kaybetti.
Birleşik Krallık’taki Kraliyet Koleji bünyesindeki Grantham Institute’un yeni raporuna göre, 2025 yazı, Avrupa ve özellikle Bulgaristan için ölümcül sıcak hava dalgalarına sahne oldu. Rapor, Bulgaristan’ın Avrupa genelinde en çok etkilenen ülkeler arasında yer aldığını ortaya koydu.
Araştırmada Bulgaristan’da incelenen 18 büyük şehirde mevsim normallerinin 2,4°C üzerinde sıcaklıklar ölçüldü. Haziran ve ağustos ayları arasındaki bu aşırı sıcaklar nedeniyle ülkede toplam 552 kişi yaşamını yitirdi. Bu sayı, Bulgaristan’ı Hırvatistan ve Yunanistan’la birlikte Avrupa’nın en yüksek ölüm oranına sahip ülkeleri arasına yerleştiriyor. Başkent Sofya’da ise bir milyon kişi başına düşen ölüm sayısı 214’e ulaşırken, bunun yüzde 72’sinin doğrudan iklim değişikliğine bağlı olduğu tespit edildi.
Rapora göre, hayatını kaybedenlerin yüzde 80’inden fazlası 65 yaş üzerinde. Bu durum, yaşlanan nüfusun aşırı sıcaklara karşı savunmasızlığını gözler önüne seriyor. Çalışma kapsamında Avrupa Birliği, Birleşik Krallık, İsviçre ve diğer ülkelerdeki toplam 854 şehir incelendi; bu şehirlerde sadece yaz aylarında 24.404 sıcaklıkla bağlantılı ölüm meydana geldi. Bunların yüzde 68’inin (16.496 kişi) insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle olduğu vurgulandı.
Kral Koleji’nden iklim bilimci ve raporun ortak yazarı Friederike Otto, “Fosil yakıt kullanımı, sıcaklık artışı ve ölümler arasındaki bağlantı inkar edilemez. Eğer son on yıllarda fosil yakıt yakmaya devam etmeseydik, bu yaz Avrupa’da 24.400 kişi ölmezdi” dedi. Roma, Atina ve Bükreş en fazla kurbanın verildiği şehirler oldu; Sofya ise Madrid, Viyana ve Varşova ile birlikte riskli şehirler arasında gösterildi. Stockholm’de ölüm oranı yüzde 97’ye, Madrid’de yüzde 93’e, Bratislava’da ise yüzde 85’e ulaştı.
Araştırmada, “kent sıcaklık adası” etkisinin şehirleri özel olarak risk altına attığına, beton ve asfaltın ısıyı tutmasına; ulaşım ve sanayinin de ısıyı artırmasına dikkat çekildi. 2050 yılına kadar Avrupa’da yaşayanların yüzde 80’inden fazlasının şehirlerde olacağı ve yaşlanan nüfus nedeniyle risklerin büyüdüğü belirtildi.
Uzmanlar, yeşil alan ve su alanlarının genişletilmesi, erken uyarı sistemleri ve sağlık altyapısının güçlendirilmesini acil tedbirler olarak öneriyor. Mevcut politikaların devamı halinde yüzyıl sonunda küresel sıcaklık artışının 2,7°C’ye ulaşabileceği; bunun da ölüm vakalarını katlayacağı uyarısında bulunuldu. Bilim insanları, fosil yakıtlardan acilen vazgeçilmesi ve iddialı uyum politikalarının hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Sonuç olarak, 2025 yazı, Bulgaristan ve Avrupa için olası geleceğin habercisi olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, etkili ve hızlı iklim politikaları uygulanmazsa, daha şiddetli sıcak hava dalgalarının ve can kayıplarının yaşanabileceğine dikkat çekiyor.
