Bilim insanları yüz yıllık teoriyi çürüttü: Buzda neden kaydığımız açıklandı

Buz üzerinde neden kaydığımız yıllardır tartışılan bir konuydu. Yaklaşık 200 yıl önce ortaya atılan yaygın teoriye göre, yürüyüş, kayak veya patinaj sırasında oluşan basınç ve sürtünme nedeniyle buz eriyor ve yüzeyde ince bir su tabakası oluşuyordu. Bu su tabakası da kaymamıza neden oluyordu. Ancak, Alman araştırmacı Prof. Martin Müser ve Saarland Üniversitesi’ndeki ekibi gerçekleştirdikleri bilgisayar simülasyonları ile bu teoriyi çürüttü.

Yapılan çalışmada, buzun üst yüzeyindeki sıvı tabakanın oluşumunda basınç ve sürtünmenin önemli bir rolü olmadığı tespit edildi. Prof. Müser, bu ince sıvı tabakasının esas olarak moleküllerin dipollerinin etkileşimiyle ortaya çıktığını vurguladı. Yani, buz yüzeyi, moleküller arasında oluşan elektriksel kutuplaşma nedeniyle kayganlaşmakta.

Moleküler düzeyde, suyun H2O formülüne sahip olduğu ve her molekülün bir tarafının negatif, diğer tarafının ise pozitif yüklü olduğu belirtildi. Bu sayede, temas eden ayakkabı tabanındaki dipollerle buzun kristal yapısı bozuluyor ve yüzeyde çok ince bir sıvı katman oluşuyor. Bu da kayma hissinin asıl nedeni olarak gösteriliyor.

Çalışma ayrıca, -40 derece Celcius’un altındaki aşırı soğuklarda bile buzun yüzeyinde sıvı tabakasının varlığını sürdürebildiğini ortaya koydu. Ancak sıcaklık düştükçe bu tabaka baldan bile daha yoğun bir hal alıyor ve kayganlık azalıyor.

Uzmanlar, moleküler dipollere sahip olmayan materyallerden üretilmiş ayakkabılar kullanmanın da buzda kaymayı engellemeyeceğini, aksine daha kaygan olabileceğini belirtiyor. Bu nedenle, buz üzerinde güvenli yürüyüş için çivili ayakkabılar veya kaymayı önleyici aksesuarlar kullanılması tavsiye ediliyor.