Belçika’nın Liège kentinde yer alan Tihange 1 nükleer reaktörü, salı akşamı 50 yıldır sürdürdüğü elektrik üretimine son vererek kapatılıyor. Tesis, ülkede kalıcı olarak kapatılan Doel 3, Tihange 2 ve Doel 1 reaktörlerinden sonra emekliye ayrılan dördüncü nükleer tesis olacak. Doel 2 reaktörü ise kasım ayı sonunda kapatılacak. Yalnızca Doel 4 ve Tihange 3 reaktörlerinin 2035’e kadar çalışmaya devam etmesi planlanıyor.
Tihange 1’in inşasına 1969 yılında, Maas Nehri yakınında başlanmış ve reaktör 1975’te elektrik üretimine başlamıştı. Engie ve EDF Belçika’nın ortak sahipliğinde olan tesisin orijinalde 2015’te kapatılması öngörülüyordu, ancak enerji arzı endişeleri nedeniyle faaliyeti 2025’e kadar uzatıldı. Reaktörün mevcut kapasitesi 962 megavat.
Bu akşam, kontrol odasındaki operatörler reaktörü devre dışı bırakacak ve yüksek gerilim hattı şebekesinden ayıracak. Bu işlem, kapanma sürecinin başlangıcını işaret ediyor. Bu dönemde reaktör boşaltılacak, kullanılmış nükleer yakıt soğutma için geçici depolamaya aktarılacak ve ana devrenin kimyasal olarak temizlenmesini içeren işlemler birkaç yıl sürecek.
Tam devre dışı bırakma aşamasının ise 2028’de başlaması ve 2040’a kadar sürmesi planlanıyor. Bu aşamada reaktör kazanının sökülmesi gibi önemli işlemler gerçekleştirilecek.
Belçika hükümeti kapanma sürecinin nihai olmamasını umut ediyor. Hükümet, tesiste geri dönüşü olmayan devre dışı bırakma işlemlerinin başlatılmamasını talep ederek, Tihange 1’in işletim ömrünün uzatılması yönündeki görüşmelerin devam ettiğini belirtiyor. Ancak bu sürecin uygulanabilir olup olmayacağı kesin değil. Engie, Doel 4 ve Tihange 3 dışındaki nükleer tesislerin işletmeciliğiyle ilgilenmediğini defalarca açıkladı. Tihange 1’in faaliyetine devam etmesi için maliyetli bir modernizasyon ve zorunlu 10 yıllık güvenlik incelemesi gerekecek.
Liège bölgesinde iki yeni doğalgaz çevrim santralinin inşası ve bölgede şebeke kapasitesiyle ilgili endişeler de var. Yüksek voltaj şebeke işletmecisi Elia’nın yaptığı etki analizine göre, Tihange 1’in 2027’den sonra çalışmaya devam etmesi teknik olarak mümkün, ancak yapısal iyileştirmeler tamamlanana kadar şebeke tıkanıklığı yaşanabilir. Elia, bu tür tıkanıklıkların kısıtlama önlemleriyle yönetilebileceğini belirtirken, ortaya çıkacak maliyetlerin reaktörün faaliyetine devam etmesinin faydalarıyla karşılaştırılarak değerlendirilebileceğini ifade ediyor.
