Belçika’da Federal İnsan Haklarını Koruma Enstitüsü (FIRM) ile göç merkezi Myria, hükümeti sığınmacıların temel haklarını kasıtlı biçimde zayıflatmakla suçladı. Kurumlar, geçtiğimiz yıl yayımladıkları eleştirel rapordan bu yana ülkenin kabul sisteminde iyileştirme olmadığını, aksine yeni politikaların temel hakları daha da aşındırdığını açıkladı.
Kurumlar, 2022’den bu yana devletin sığınmacılara barınma sağlamasını zorunlu kılan 15 bini aşkın ulusal ve 2.300’e yakın Avrupa mahkeme kararının hâlâ uygulanmadığına dikkat çekti. Eylül 2025 itibarıyla bu mahkeme kararlarına bağlı ödenmemiş para cezalarının toplamı 10,7 milyon avroya ulaştı. Yetkililer, “hukukun üstünlüğüne sahip bir devlete yakışmayan, insanlık dışı ve aşağılayıcı bir durumu bilinçli biçimde kabullenmekle” suçlandı.
Rakamlara göre, 8 Eylül 2025 itibarıyla 1.900’den fazla sığınmacı hala bir kabul merkezi bekliyor. Mevzuata göre ilk günden itibaren barınma hakkı bulunmasına rağmen, ortalama bekleme süresi üç-dört aya kadar çıktı. Birçok sığınmacı arkadaşlarının, insani derneklerin ya da işgale uğramış binaların yardımıyla veya sokakta kalmak zorunda kalıyor.
Federal hükümet, kapasiteyi artırmak yerine yeni kesinti kararı aldı. Fedasil’in bütçesi 2029’a kadar yüzde 83 oranında azaltılacak, kabul kapasitesi düşürülecek, konaklama alternatifi olan mali yardımlar kaldırılacak ve kabulle ilgili hukuki ihtilaflar iş mahkemelerinden Yabancılar Hukuku Davaları Konseyi’ne taşınacak. Eleştirmenler, bu düzenlemelerin adil yargılanma güvencelerini zayıflatabileceği görüşünde.
2023’te Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Belçika’yı, bir sığınmacıya barınma sağlamadığı için kendi mahkeme kararını uygulamamakla suçlayarak ‘sistematik başarısızlık’ tanımlaması yaptı.
Bu uyarılar, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin endişeleriyle de örtüşüyor. Komite, dava süreçlerinin hızlanması ve Avrupa Birliği Sığınma Ajansı ile iş birliğini olumlu bulsa da, genel durumu hâlâ hassas olarak nitelendiriyor. Kabul kapasitesinin 2024 sonundan beri istikrarlı şekilde azaldığı, sığınma başvurularının yüksekliği ve yeni bütçe kesintilerinin en büyük riskler olduğu vurgulanıyor.
