Avrupa Birliği çelik ithalatına yeni koruma önerdi: İsviçre endişeli
AB, çelik ithalatındaki gümrüksüz kota miktarını yarıya indirip ek vergileri artırmayı önerdi. İsviçre muafiyet beklerken karar tüm ülkeleri kapsıyor.
Avrupa Birliği Komisyonu, küresel çelik arz fazlasına karşı Avrupa çelik sanayisini korumak amacıyla ithal çelikteki koruma önlemlerini önemli ölçüde sıkılaştırmayı teklif etti. Yeni düzenlemeyle, yılda 18,3 milyon ton çelik gümrüksüz olarak AB’ye girebilecek. Bu, mevcut 30,5 milyon tonluk zollfrei (gümrüksüz) miktarın yaklaşık yüzde 47 oranında azaltılması anlamına geliyor. Kontenjan dışında kalan ithalat ise bundan böyle yüzde 50 oranında gümrük vergisine tabi olacak. Söz konusu oran şu an yüzde 25 seviyesinde bulunuyor.
Haziran 2026’da yürürlüğe girmesi planlanan önlemler, İsviçre’nin yanı sıra diğer tüm Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyelerine de uygulanacak. Avrupa Ekonomik Alanı’na (AEA) üye ülkeler – Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn – ile Ukrayna, özel durumları nedeniyle muaf tutulacak. Ancak İsviçre, AEA ile aynı entegrasyon düzeyinde olmadığı gerekçesiyle bu kapsama alınmadı.
İsviçreli çelik üreticileri ve sektörel dernekler, ülkeye özel bir kota öngörülmemesini neredeyse bir ‘ihracat yasağı’ olarak değerlendirdi. Çatı kuruluş Metal Suisse ile İsviçre Makine ve Metal Sanayi Derneği Swissmem, Brüksel’den en azından ülkeye özel kontenjan ayrılmasını talep etti. Swissmem’e göre mevcut veya çok az azaltılmış kotaların korunması İsviçre çelik endüstrisinin Avrupa pazarındaki varlığını sürdürebilmesi için kritik önemde. Kota dışı ithalat için öngörülen yüzde 50’lik gümrük vergisinin ise İsviçreli ihracatçılar açısından pratik olarak pazara erişim anlamını yitirdiği belirtiliyor.
Metal Suisse Genel Müdürü Andreas Steffes, İsviçre’deki üretimin mevcut koşullarda ‘düşünülemez’ hale geleceğini ifade etti. Dernekler, İsviçre’nin küresel arz fazlasına katkı yapmadığı ve sadece ihtiyaç halinde üretim yaptığı için AB’nin çıkarlarına aykırı bir rekabet baskısı oluşturmadığını vurguluyor. Bugüne dek İsviçreli üreticiler için AB ile yapılan pazarlıklar sonucu belirli ürün gruplarında kontenjan uygulanıyordu.
AB Komisyonu, yeni önlemlerin küresel düzeyde uygulanacağını ve ülkelere özgü kotalardan vazgeçildiğini açıkladı. Komisyon, ticaret akışını korumaya yönelik ‘benzer düşüncedeki’ ülkelerle önümüzdeki aylarda görüşmeler yapılabileceği sinyalini verdi. Ancak Avrupa pazarında uzun vadeli planlama ve ihracat yapan İsviçre firmaları için belirsizlik artmış durumda. Önlemler öneri aşamasında olup, yürürlüğe girmeden önce AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu’nun onayına sunulacak.
Yeni önlemlerle AB, özellikle Çin’den gelen ucuz çelik ithalatına daha sert bir tutum alırken, ticaret politikalarını ABD’nin korumacı uygulamalarıyla da paralel hale getirmeyi hedefliyor. Bu kapsamda, 2018’de başlatılan ve birçok kez uzatılan mevcut koruma tedbirlerinin yerine geçecek olan yeni sistemin sekiz yıldan uzun sürmemesi gerekiyor.
