Önümüzdeki 10 yılda patlayan ilkel bir kara delik gözlemlenebilir
Araştırmaya göre, ilk kez bir kara deliğin patlaması uzay teleskoplarıyla tespit edilebilir. Bu keşif evren anlayışında devrim yaratabilir.
Yapılan yeni bir bilimsel araştırma, önümüzdeki on yıl içinde insanlığın uzay veya yer teleskopları aracılığıyla patlayan bir kara delik gözlemleme ihtimalinin yüzde 90 olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, bunun gerçekleşmesi halinde evren hakkındaki bilgilerimizin tamamen değişebileceğini, özellikle de Büyük Patlama’dan hemen sonra oluştuğu düşünülen “ilkel kara deliklerin” varlığının kanıtlanabileceğini vurguluyor.
Uzun zamandır bilim insanları kara deliklerin patlayabileceğini öne sürse de, daha önceki teorilere göre bu ancak en küçük kara delikler için mümkün ve yüz bin yılda bir gerçekleşebilecek nadir bir olay olarak öngörülüyordu. Ancak yeni modelde, kara deliklerin elektriksel yüke sahip olabileceği ve kütlesi küçük olan ilkel kara deliklerin ortalama her 10 yılda bir patlayabileceği öne sürülüyor.
Patlama sırasında kara delikten sadece evrendeki bilinen parçacıklar değil, aynı zamanda henüz keşfedilmemiş, belki de karanlık maddeyi oluşturan parçacıklar da fırlayabilir. Böyle bir gözlem, hem ilkel kara deliklerin varlığını kanıtlayabilir hem de standart fizik modeli ötesindeki pek çok gizemi aydınlatabilir.
Araştırma ekibinden Dr. Michael Baker, “Bunun bu on yıl içinde yaşanması kesin değil ama yüzde 90 olasılıkla gerçekleşmesini bekliyoruz. Mevcut teknolojiyle bu tür patlamaları gözlemlemeye hazır olmalıyız” dedi.
Kara delikler, büyüklüklerine göre farklı türlerde bulunuyor: Güneş’in on ila bin katı arası kütleye sahip yıldızsal kara delikler, milyonlarca Güneş kütlesine sahip devasa süper kütleli kara delikler ve doğrudan yıldızlardan değil, Büyük Patlama’nın hemen ardından oluştuğu düşünülen çok daha küçük kütleli ilkel kara delikler.
1974 yılında Stephen Hawking tarafından ortaya atılan teoride, kara delikler “Hawking ışıması”yla kütlelerini yitirip zamanla buharlaşarak en sonunda patlayabiliyor. Özellikle küçük kütleli kara deliklerde bu süreç çok daha kısa sürüyor ve patlamaya yol açıyor.
Yeni model, kara deliklerin tamamen elektriksel olarak nötr olmadığını, küçük bir elektriksel yüke sahip olabileceklerini savunuyor. Buna göre, ilkel kara deliklerin patlamaları eskisinden çok daha sık, ortalama her 10 yılda bir gerçekleşebilecek.
Araştırmacılar, böyle bir patlamanın gözlemlenmesinin Hawking ışınımının ve ilkel kara deliklerin ilk doğrudan kanıtı olacağını, ayrıca evrendeki tüm parçacıkların doğrudan tespit edilebileceği bir fırsat sunacağını belirtiyor. Çalışmanın sonuçları 10 Eylül’de Physical Review Letters dergisinde yayınlandı.
