Dünya genelinde yeşil deniz kaplumbağası popülasyonu koruma sayesinde tehlikeden çıktı

Uluslararası Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) güncel Kırmızı Listesi, yeşil deniz kaplumbağasının durumunda olumlu gelişme yaşandığını ortaya koydu. 1970’lerden bu yana dünya genelindeki yeşil deniz kaplumbağası popülasyonu yüzde 28 oranında artış gösterdi. Böylece türün durumu ‘tehlikede’ kategorisinden ‘en az endişe verici’ seviyeye çekildi.

Denizaltı ekosistemleri için hayati önem taşıyan yeşil deniz kaplumbağaları, yıllar boyunca yasa dışı avcılık ve yumurtalarının ticareti nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Ancak, koruma alanlarının oluşturulması, dişi kaplumbağaların yumurtlama alanlarının korunması ve avlanmanın sınırlandırılması gibi uygulamalar sayesinde türün nesli güvence altına alındı.

Uzmanlar, yeşil deniz kaplumbağasıyla ilgili başarı hikayesinin, koruma önlemlerinin hayvan popülasyonlarını artırmada ne kadar etkili olduğunu gösterdiğini vurgularken, denizlerin sağlığını koruyacak adımların devamının şart olduğunun altını çiziyor.

Ancak Kırmızı Liste’de yer alan diğer türler için tablo o kadar olumlu değil. Listede 172.620 tür bulunurken, 48.646’sının nesli tehlikede. Ayrıca, bir tür sivri fare, konik deniz salyangozu ve çeşitli keseli hayvanlar dahil olmak üzere altı türün tamamen yok olduğu bildirildi.

Kuzey Kutbu’nda yaşayan deniz memelileri arasında da alarm verici gelişmeler yaşanıyor. Özellikle klapmuts olarak bilinen bir kutup fok türü, ‘hassas’ kategorisinden ‘tehlikede’ kategorisine alındı. Aynı şekilde, sakallı ve yeleli fok türlerinin nesli de büyük risk altında. Bu türler, yavrularını büyütmek ve dinlenmek için deniz buzuna ihtiyaç duyuyor. Ancak iklim değişikliği nedeniyle kutup bölgesindeki deniz buzu, diğer bölgelere göre dört kat daha hızlı eriyor.

Kutup fokları dışında, morslar ve diğer deniz memelileri de iklim değişikliği, deniz yolu taşımacılığı, petrol arama faaliyetleri ve diğer nedenlerle tehdit altında. Fok populasyonundaki azalma, bölgenin besin zincirinin önemli bir parçası olan kutup ayıları dahil birçok türü de olumsuz etkiliyor.

Öte yandan kuşlar için de küresel çapta alarm zilleri çalıyor. IUCN’nin verilerine göre, dünya genelinde kuş popülasyonlarının yüzde 61’i azalıyor ve kuş türlerinin yüzde 11’i nesli tükenme riskiyle karşı karşıya. Özellikle Madagaskar, Batı Afrika ve Orta Amerika gibi bölgelerde tropikal ormanların yok edilmesi, kuşlar için büyük bir tehdit oluşturuyor.

IUCN uzmanları, kuşların ekosistemlerdeki böcek kontrolü, tohum yayılımı ve polinasyon gibi rolleriyle hem doğal yaşamın hem de insanların yaşamının sürdürülebilirliği açısından hayati öneme sahip olduğuna dikkat çekiyor. Tarım, orman kesimi, istilacı türler, kaçak avcılık ve iklim değişikliği, kuş türleri üzerinde tehdit oluşturmaya devam ediyor. Kuruluş, ormansızlaşmanın önlenmesi ve daha sıkı koruma önlemleri alınması çağrısında bulundu.