Bulgaristan’da kirli hava Avrupa ortalamasının üç katı ölüm oranına yol açıyor
2023 yılında Bulgaristan'da kirli hava kaynaklı ölümler, Avrupa ortalamasının üç katı olarak kaydedildi.
Uluslararası State of Global Air (SoGA) girişiminin açıkladığı son verilere göre, Bulgaristan’da hava kirliliği nedeniyle yaşanan ölüm oranı, Avrupa Birliği ortalamasının üç katını aştı.
2023 yılında Bulgaristan’da, hava kirliliğine bağlı 100 bin kişide 75,7 ölüm rapor edilirken, toplamda yaklaşık 11 bin 120 kişi hayatını kaybetti. Bu oran, Romanya’daki 100 bin kişide 56 ve Avrupa ortalamasındaki 21 ölüm oranıyla kıyaslandığında oldukça yüksek. Ayrıca iskandinav ülkelerinde ise hava kirliliğine bağlı ölüm oranları çok daha düşük seviyelerde gerçekleşti.
Geçmiş yıllara kıyasla Bulgaristan’da düşüş gözlense de, ülke genelinde hava kirliliği, ölüm sebepleri arasında yedinci sırada yer almakta. 2000 yılında bu risk faktörü üçüncü sırada bulunuyordu. 2023 yılında dünya genelinde ise hava kirliliğinden kaynaklı ölümler 7,9 milyona ulaştı. Bu ölümlerin 4,9 milyonu dış ortamda ince partikül maddeye (PM2.5) maruz kalınması, 2,8 milyonu ise ev içi kömür kullanımı gibi nedenlerden kaynaklandı.
Araştırmada ayrıca, dünya nüfusunun yüzde 36’sının hava kirliliği limitlerinin çok üzerinde değerlere maruz kaldığı, yüzde 11’inin ise hiçbir hava kalitesi standardının olmadığı bölgelerde yaşadığı vurgulandı. 2023 yılında, hava kirliliğine bağlı olarak küresel ölçekte 626 bin demans kaynaklı ölüm ve 40 milyon sağlıklı yaşam yılı kaybı tespit edildi. Bulgaristan’da bu sayı yaklaşık 930 olarak kayıtlara geçti.
Özellikle 60 yaş üzeri bireylerin, kirli havanın yol açtığı hastalıklardan en çok etkilenen grubu oluşturduğu belirtilirken, her üç demans ölümünden birinin ve her yedi akciğer kanseri ölümünden birinin doğrudan hava kirliliğiyle bağlantılı olduğunun altı çizildi.
